Wiele kandydatek na opiekunki osób starszych zastanawia się, jakie czynności wolno im wykonywać przy podopiecznych, a od których lepiej się powstrzymać. Są to bardzo ważne kwestie, ponieważ zależy od nich dobro seniora, a ponadto niemieckie prawo nieco różni się od naszego w sprawach opieki socjalnej i społecznej. W związku z tym może się zdarzyć, że opiekunka działając w dobrej wierze lub na zlecenie zatrudniającej jej rodziny wykona czynności, których robić nie powinna.
Do obowiązków osoby zatrudnionej na tym stanowisku należy przede wszystkim pomoc podopiecznym w pracach domowych i codziennym funkcjonowaniu. Najczęściej oznacza to przygotowywanie posiłków, dbanie o czystość w mieszkaniu, wspieranie w porannej i wieczornej toalecie, towarzyszenie podczas wizyt u lekarza czy robienie zakupów. Zakres tych czynności zależy zwykle od stanu zdrowia seniora i powinien być wyszczególniony w ofercie pracy.
Niemieckie prawo jest bardzo restrykcyjne pod względem czynności medycznych – podawania leków i kroplówek, iniekcji czy zmiany opatrunków. Zdarza się, że opiekunki z dobrej woli lub za namową bliskich podopiecznego samodzielnie wykonują zastrzyki lub podają leki. Takim zachowaniem niejednokrotnie narażają na szwank zdrowie i życie seniora oraz ryzykują konsekwencjami karnymi, często nie zdając sobie nawet z tego sprawy.
Osoby nie posiadające uprawnień zawodowych Altenpflegerin lub Altenpflegehelferin zdobytych w Niemczech mogą wykonywać czynności w zakresie:
- pielęgnacji ciała (mycie, czesanie, golenie, czyszczenie zębów i paznokci, ubieranie, wypróżnianie),
- przygotowywania posiłków i napojów oraz pomocy w ich spożywaniu (za zezwoleniem bliskiej osoby także karmienie przez sondę),
- troski o zbilansowaną dietę, dostosowaną do stanu zdrowia podopiecznego,
- nadzorowania przyjmowania leków,
- dbania o dom (utrzymanie czystości, robienie zakupów, gotowanie, pranie, etc.),
- pomocy w przemieszczaniu się (siadaniu, wstawaniu, chodzeniu etc.),
- organizowania seniorowi czasu wolnego i rozwijania jego zainteresowań.
Należy pamiętać, że w niektórych przypadkach istnieją wyjątki od powyższych reguł, na które najczęściej wpływ ma stan zdrowia podopiecznego. Osoby starsze z postępującymi schorzeniami ruchu nie powinny być kąpane przez opiekunki w wannie. Z kolei cukrzykom – zwłaszcza z tzw. stopą cukrzycową – nie należy samodzielnie obcinać paznokci, ponieważ grozi to wdaniem się zakażenia. Zasady te regulowane są przez Kodeks Prawa Socjalnego – Sozialgesetzbuch.
Przepisy te wyraźnie wskazują również czynności, których niewykwalifikowanym opiekunkom wykonywać nie wolno, nawet jeśli posiadają one wykształcenie pielęgniarskie nabyte w Polsce. Należą do nich:
- dawkowanie i podawanie leków przepisanych przez lekarza,
- wykonywanie zastrzyków, połączenie kroplówek i cewników (wyjątek mogą stanowić odpowiednio przygotowane zastrzyki przeciwzakrzepowe i stosowane w leczeniu cukrzycy, po wydaniu odpowiednich instrukcji przez personel medyczny),
- zmiana opatrunków,
Wszystkie z wyżej wymienionych zabiegów mogą wywołać nieprzewidziane reakcje lub pogorszyć stan chorego, gdy przeprowadzone są bez wiedzy medycznej i odpowiednich umiejętności. Dlatego najczęściej wykonują je członkowie Pflegedienst, posiadający odpowiednie uprawnienia. W razie wątpliwości najlepiej jest poprosić lekarza prowadzącego o wydanie wyraźnych instrukcji na piśmie, co do postępowania w przypadku dolegliwości chorego.
